KETIKA dahulu radio perlu mempunyai lesen kerana ia merupakan medium yang digunakan oleh pihak komunis dalam menyebarkan propaganda.
Bagaimanapun era itu sudah berlaku dan kini situasi menjadi bertambah rumit serta merbahaya kerana ancaman berkenaan kini bertebaran di dalam media sosial. Ibaratnya jenayah yang sebelum di jalanan kini sudah memasuki ke dalam rumah kita.
Ia menyusup secara halus media sosial yang pada kebanyakan masa tidak disedari oleh kita. Oleh itu kerajaan ini mengambil langkah tegas dan drastik dengan mewajibkan semua media sosial yang mempunyai lapan juta pengguna perlu dilesenkan.
Walaupun usaha itu tidak mudah tetapi ia perlu dilaksanakan dan syabas kerajaan berani menggunakan undang-undang yang ada bagi memastikan pengendali media sosial lebih bertanggungjawab.
Keperluan pelesenan operasi media sosial yang berkuat kuasa hari ini akan memudahkan usaha pihak penguat kuasa dalam proses menegakkan keadilan buat individu yang menjadi mangsa jenayah siber.
Presiden Persatuan Pengguna Siber Malaysia (MCCA) Siraj Jalil berkata hal ini kerana kebanyakan kes jenayah dalam talian lazimnya menemui jalan buntu apabila pemilik akaun terlibat gagal dikenal pasti.
“Keperluan pelesenan ini umpama seliaan untuk mereka yang pernah menjadi mangsa (jenayah siber), sekali gus menjadi antara faktor yang menambah keselesaan dan ketenangan pengguna apabila proses untuk pihak penguat kuasa menjadi lebih mudah.
“Seliaan media sosial secara tidak langsung memastikan keadilan dapat dilunaskan dengan lebih baik terhadap mana-mana mangsa jenayah siber,” katanya ketika menjadi tetamu program Malaysia Petang Ini terbitan Bernama TV bertajuk ‘Membina Ruang Digital yang Selamat dan Beretika’ hari ini.
Beliau berkata golongan ibu bapa kepada anak yang aktif menggunakan media sosial dijangka menjadi kelompok masyarakat yang paling mendapat manfaat langsung daripada keperluan pelesenan operasi media sosial.
“Ia secara tidak langsung memberi ketenangan kepada pengguna terutamanya ibu bapa, tetapi mereka perlu sedar bahawa aspek keselamatan dan keterjaminan penggunaan media sosial dalam kalangan anak-anak adalah tanggungjawab utama,” katanya.
Terdahulu, Suruhanjaya Komunikasi dan Multimedia Malaysia (MCMC) memaklumkan empat penyedia perkhidmatan pesanan Internet dan media sosial utama telah mengorak langkah ke arah pematuhan kawal selia dengan memohon lesen untuk beroperasi di Malaysia.
Dalam era digital yang serba canggih, perkembangan teknologi dan penggunaan Internet yang meluas telah membuka pintu kepada pelbagai kemudahan, namun ia juga membawa bersama ancaman baharu, iaitu jenayah siber dan kecurangan dalam talian.
Di Malaysia, kejadian jenayah siber seperti penipuan kewangan dan pencurian identiti semakin meningkat menimbulkan kebimbangan dalam kalangan masyarakat dan pihak berkuasa.
Jenayah siber merujuk kepada kegiatan jenayah yang dilakukan melalui komputer, rangkaian komputer atau Internet. Antara bentuk jenayah siber yang kerap berlaku di Malaysia termasuklah penipuan dalam talian, pencurian identiti, serangan ransomware dan pencerobohan data.
Menurut laporan oleh CyberSecurity Malaysia, pada tahun 2023 sahaja terdapat lebih daripada 12,000 kes jenayah siber yang dilaporkan, menunjukkan peningkatan ketara berbanding tahun-tahun sebelumnya. Kes-kes ini merangkumi pelbagai jenis ancaman, termasuk serangan DDoS, pencerobohan sistem dan penyebaran malware.
Penipuan kewangan dalam talian adalah salah satu bentuk jenayah siber yang paling biasa. Penjenayah menggunakan pelbagai kaedah untuk menipu mangsa, termasuk e-mel phishing, laman web palsu dan panggilan telefon yang menyamar sebagai wakil bank atau syarikat tertentu.
Sebagai contoh, kes Macau Scam yang terkenal di Malaysia telah menyebabkan kerugian berjuta-juta ringgit kepada mangsa yang tertipu oleh panggilan telefon yang mendakwa mereka terlibat dalam aktiviti haram dan perlu membayar sejumlah wang untuk mengelakkan tindakan undang-undang.
Pada tahun 2022, Polis Diraja Malaysia melaporkan lebih 5,000 kes penipuan kewangan dengan kerugian mencecah lebih RM200 juta.
Pencurian identiti berlaku apabila maklumat peribadi seseorang dicuri dan digunakan tanpa kebenaran untuk tujuan jenayah. Maklumat seperti nombor kad pengenalan, nombor akaun bank dan maklumat kad kredit sering menjadi sasaran utama.
Penjenayah menggunakan maklumat ini untuk membuat pembelian dalam talian, membuka akaun bank palsu atau memohon pinjaman atas nama mangsa.
Pada tahun 2023, Suruhanjaya Komunikasi dan Multimedia Malaysia (MCMC) melaporkan peningkatan 30 peratus dalam kes pencurian identiti berbanding tahun sebelumnya, menunjukkan kebimbangan yang semakin meningkat dalam kalangan masyarakat .
Jenayah siber memang memberikan kesan yang besar kepada masyarakat. Individu dan syarikat berisiko mengalami kerugian kewangan akibat penipuan dalam talian, penggodaman akaun bank, atau pencurian identiti.
Ia juga boleh menyebabkan masyarakat kehilangan kepercayaan terhadap platform dalam talian, perbankan digital, dan transaksi elektronik. Ini boleh menghalang pertumbuhan ekonomi digital.
Pengumpulan dan penyebaran data peribadi tanpa kebenaran boleh mengakibatkan pelanggaran privasi individu. Ini juga menimbulkan kebimbangan mengenai keselamatan maklumat peribadi orang ramai.
Mangsa jenayah siber sering mengalami tekanan mental, kebimbangan, dan ketakutan selepas menjadi sasaran. Ini boleh mempengaruhi kualiti hidup mereka dan mencipta suasana masyarakat yang tidak selamat.
Jenayah siber juga termasuk penyebaran berita palsu dan maklumat tidak tepat yang boleh memecahbelahkan masyarakat, mencetuskan ketidakpastian dan konflik sosial.
Dengan kemajuan teknologi, jenayah siber terus berkembang dengan bentuk-bentuk baru seperti ransomware, serangan DDoS, dan sebagainya, yang memerlukan usaha dan sumber yang lebih untuk membanterasnya.
Oleh itu, adalah penting untuk meningkatkan kesedaran tentang keselamatan siber dan mengambil langkah-langkah pencegahan untuk melindungi diri sendiri dan masyarakat daripada ancaman ini.
Selain langkah yang diambil pihak berkuasa, individu juga perlu mengambil beberapa langkah praktikal yang boleh diambil oleh individu untuk melindungi diri daripada penipuan dalam talian dan pencurian identiti.
Antaranya pilihlah kata laluan yang kompleks dan sukar diteka. Gunakan gabungan huruf besar dan kecil, angka, dan simbol. Pertimbangkan penggunaan pengurus kata laluan untuk menyimpan dan menghasilkan kata laluan yang selamat.
Perlu juga sentiasa aktifkan pengesahan dua faktor pada akaun dalam talian yang menyokongnya. Ini menambah lapisan keselamatan tambahan dengan memerlukan kod pengesahan daripada sumber kedua, seperti telefon bimbit anda.
Paling penting perlu diingatkan jangan klik pautan atau muat turun lampiran daripada sumber yang tidak dikenali atau mencurigakan. Penipuan phishing sering menggunakan teknik ini untuk mendapatkan maklumat peribadi.
Dalam pada itu sering juga semak penyata bank dan kad kredit anda secara berkala untuk mengesan sebarang transaksi yang tidak diketahui. Laporkan sebarang aktiviti mencurigakan kepada bank anda.
Langkah tambahan seperti memasang dan kemas kini perisian antivirus dan anti-malware diperanti untuk mengesan dan menghalang ancaman siber, perlu dilakukan.
Masyarakat juga perlu mengelak daripada berkongsi maklumat peribadi secara terbuka di media sosial dan platform dalam talian lain. Sesetengah maklumat mungkin digunakan oleh penjenayah untuk mencuri identiti anda.
Tingkatkan kesedaran tentang pelbagai jenis penipuan dalam talian dan taktik yang biasa digunakan oleh penjenayah siber. Mengetahui tanda-tanda penipuan boleh membantu anda mengelakkannya.
Pastikan anda menggunakan sambungan internet yang selamat, terutamanya ketika melakukan transaksi kewangan. Elakkan menggunakan Wi-Fi awam untuk melayari laman web sensitif.
Pastikan sistem operasi, aplikasi, dan perisian keselamatan anda sentiasa dikemas kini untuk melindungi daripada kerentanan terbaru.
Jika anda menjadi mangsa penipuan atau mengesyaki bahawa identiti anda telah dicuri, segera hubungi pihak berkuasa, bank, dan agensi pelaporan kreditor.
Dengan mengambil langkah-langkah ini, individu dapat meningkatkan keselamatan dalam talian mereka dan melindungi diri daripada penipuan dan pencurian identiti.
Kita memang bersyukur langkah yang diambil oleh kerajaan masa kini, namun pada masa yang sama setiap kita perlu sentiasa meningkatkan kefahaman dan pengetahuan bagi mengelak menjadi mangsa jenayah siber.
