Bank Rakyat dengan kerjasama Yayasan Shafi’e agihkan beras kepada ‘orang sungai’ di Kemboja

PHNOM PENH: Kakitangan Bank Rakyat dan petugas dari Yayasan Shafie mengagihkan beras kepada “orang sungai” yang majoriti beragama Islam dan tinggal di dalam bot di Sungai Mekong.

Beras sumbangan berkenaan adalah sebahagian daripada program Kembara Korban Kemboja Bank Rakyat 2025.

Program kali ini diketuai oleh Timbalan Ketua Pegawai Eksekutif Bank Rakyat, Nor Haimee Zakaria.

Pada tahun ini, Bank Rakyat melaksanakan Program Korban Bank Rakyat yang melibatkan keseluruhan 241 ekor lembu dan 159 ekor kambing dalam negara bermula 7 hingga 20 Jun 2025, manakala 45 ekor lembu di Kemboja pada 7 Jun 2025.

“Orang Sungai” di Kemboja merujuk kepada kumpulan etnik atau komuniti yang tinggal di sepanjang sungai-sungai utama negara tersebut, terutama Sungai Mekong dan anak-anak sungainya. Walaupun istilah “Orang Sungai” lebih kerap digunakan di Malaysia dan Indonesia untuk menggambarkan kumpulan etnik tertentu yang tinggal di kawasan sungai, konsep serupa juga wujud di Kemboja dalam bentuk komuniti yang sangat bergantung pada sungai untuk kehidupan harian.

Jumlah penduduk yang tinggal di perkampungan terapung di sekitar Tasik Tonle Sap, Kemboja, dianggarkan sekitar 80,000 orang yang tersebar di 170 buah kampung terapung . Namun, jumlah ini semakin berkurang disebabkan oleh dasar kerajaan yang memindahkan penduduk dari perkampungan terapung ke kawasan darat sejak tahun 2015, bertujuan untuk mengurangkan pencemaran dan melindungi alam sekitar .

Kampung Terapung Utama di Tasik Tonle Sap

1. Kampong Khleang
   Terletak sekitar 35 km ke tenggara Siem Reap, Kampong Khleang merupakan salah satu kampung terapung terbesar di kawasan ini, dengan populasi lebih daripada 10,000 orang. Kampung ini terkenal dengan rumah panggung yang tinggi dan suasana yang lebih autentik serta kurang sesak berbanding kampung terapung lain .
2. Kampong Phluk
   Terletak di kawasan hutan bakau, Kampong Phluk terdiri daripada tiga kampung yang saling berhubung. Kampung ini menawarkan pengalaman unik dengan rumah panggung yang tinggi dan aktiviti harian penduduk yang berhubung rapat dengan alam sekitar .
3. Kampong Luong
   Terletak di wilayah Pursat, Kampong Luong adalah sebuah komuniti terapung yang terdiri daripada lebih 1,300 keluarga. Penduduk di sini terlibat dalam pelbagai aktiviti seperti perikanan dan pembuatan prahok (ikan fermentasi), yang merupakan sebahagian daripada warisan budaya tempatan .

Cabaran yang Dihadapi

Walaupun perkampungan terapung ini memainkan peranan penting dalam kehidupan masyarakat tempatan, mereka menghadapi pelbagai cabaran seperti:

• Penurunan Sumber Perikanan: Akibat perubahan iklim dan pembinaan empangan, stok ikan semakin berkurang, memaksa penduduk beralih kepada aktiviti lain seperti penternakan belut . 
• Dasar Pemindahan: Kerajaan Kemboja telah memindahkan penduduk dari perkampungan terapung ke kawasan darat untuk mengurangkan pencemaran dan meningkatkan akses kepada kemudahan asas . 
• Kehidupan Harian yang Sukar: Keadaan hidup yang mencabar, kurangnya akses kepada pendidikan dan penjagaan kesihatan, serta risiko keselamatan semasa aktiviti perikanan menjadi isu utama bagi penduduk . 

Ciri-ciri Orang Sungai di Kemboja:

1. Tinggal di atas bot atau rumah rakit: Banyak komuniti hidup secara tradisional di atas sungai, terutamanya dalam perkampungan terapung seperti di Tonlé Sap (tasik terbesar di Asia Tenggara, yang berhubung dengan Sungai Mekong).
2. Bergantung kepada perikanan: Kehidupan mereka sangat bergantung kepada hasil tangkapan ikan. Tonlé Sap dan Sungai Mekong adalah sumber utama protein dan pendapatan.
3. Kepelbagaian etnik:
   • Khmer adalah kumpulan etnik utama.
   • Terdapat juga Vietnam Kemboja (Khmer Krom), yang ramai tinggal di perkampungan terapung.
   • Ada juga kumpulan etnik minoriti seperti Chong, Jarai, dan Stieng di kawasan pedalaman berhampiran sungai.
4. Gaya hidup nomad atau separa tetap: Sesetengah komuniti berpindah-pindah mengikut musim air atau hasil tangkapan ikan.
5. Cabaran sosial dan ekonomi:
   • Kekurangan akses kepada pendidikan dan penjagaan kesihatan.
   • Terjejas akibat pembangunan, pembinaan empangan, dan perubahan iklim.
   • Status kewarganegaraan yang tidak jelas bagi sesetengah komuniti seperti orang Vietnam di perkampungan terapung.